• Szwedzka Królewska Akademia Nauk ogłosiła nazwiska tegorocznych laureatów Nagrody Nobla z fizyki.
• Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L’Huillier zostali uhonorowani za attosekundową fizykę.
• Pomoże to dokonywać nowych odkryć w naszym mikroświecie cząsteczek i atomów.
• Zobacz także: Gen. Wroński: Nie ma możliwości odstąpienia od pomocy Ukrainie [NASZ WYWIAD]

Szwedzka Królewska Akademia Nauk ogłosiła nazwiska trojga tegoroczny laureatów Nagrody Nobla z fizyki. Otrzymali ją kolejno: Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L’Huillier. Jak podkreślił Komitet Noblowski, stworzyli oni narzędzia, które jeszcze bardziej pomogą zbadać nasz mikroświat. 

Podarowali ludzkości narzędzia do badania świata elektronów wewnątrz atomów - podkreślił Komitet Noblowski w uzasadnieniu swojej decyzji.

Zostali uhonorowani za wykorzystanie ultraszybkich impulsów laserowych do badania zachowania cząsteczek w skali miliardowych, miliardowych części sekundy.

BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2023 #NobelPrize in Physics to Pierre Agostini, Ferenc Krausz and Anne L’Huillier “for experimental methods that generate attosecond pulses of light for the study of electron dynamics in matter.” pic.twitter.com/6sPjl1FFzv — The Nobel Prize (@NobelPrize) October 3, 2023

To z jednej strony nagroda za stworzenie nowego narzędzia badawczego, jak i wykorzystanie go do analizy procesów, których wcześniej nawet nie wyobrażaliśmy sobie, że można obserwować. Attosekunda to czas, przez który światło pokonuje rozmiar atomu.

Nobliści podzielą się po równo nagrodą w wysokości 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,41 mln zł). W poniedziałek Komitet Noblowski przyznał nagrodę za wynalezienie szczepionki na COVID-19 bazującej na mRNA.

Czytaj więcej: Brytyjskie Ministerstwo Edukacji idzie na wojnę ze smartfonami. Uczniowie zostaną pozbawieni telefonów. Gillian Keegan podała kilka powodów tak restrykcyjnych przepisów

Historia Nagrody Nobla

Nagroda Nobla to wyróżnienie przyznawane od początku XX wieku za wybitne zasługi dla ludzkości: naukowe, literackie lub w działaniach na rzecz pokoju. Zostało ustanowione ostatnią wolą fundatora - Alfreda Nobla, szwedzkiego przemysłowca i wynalazcy dynamitu. Początkowo było przyznawane w pięciu dziedzinach, jednak w latach 60. ustanowiono dodatkową nagrodę z ekonomii. Laureaci są wyłaniani corocznie, choć zdarzały się lata bez wyróżnionych. Są nimi osoby żyjące, najwyżej trzy w każdej z dziedzin, nie licząc przypadków, kiedy nagrodę pokojową otrzymują całe instytucje.

Pierwsza uroczystość wręczenia tej nagrody odbyła się w Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie w 1901 - Pokojową Nagrodę Nobla otrzymali wtedy Jean Henri Dunant, założyciel Czerwonego Krzyża i Frederic Passy. Od 1902 nagrody są wręczane przez króla Szwecji. Uroczystość odbywa się zawsze 10 grudnia.

Nagrody Nobla są przyznawane corocznie i w następujących dziedzinach:

• fizyki, przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk, za „najważniejsze odkrycie lub wynalazek w dziedzinie fizyki”
• chemii, przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk, za „najważniejsze odkrycie lub postęp w dziedzinie chemii”
• fizjologii lub medycyny, przez Instytut Karolinska, za „najważniejsze odkrycie w dziedzinie fizjologii lub medycyny”
• literatury, przez Akademię Szwedzką, za „wybitną pracę na rzecz idealistycznych tendencji”
• Pokojowa Nagroda Nobla, przez Norweski Komitet Noblowski, za „najlepszą pracę na rzecz braterstwa między narodami, likwidacji lub redukcji stałych armii oraz za udział i promocję stowarzyszeń pokojowych”.

W 1968 Szwedzki Bank Narodowy ustanowił w dziedzinie ekonomii nagrodę imienia Alfreda Nobla: Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii.