• Dzisiaj wierni Kościoła Katolickiego obchodzą misterium Męki Pana Jezusa, organizując drogę krzyżową, a także uczestnicząc w Liturgii.
• W tym dniu obowiązuje również post ścisły, który obowiązuje poszczególne grupy wiernych.
• Warto zapoznać się co można zjeść w tym dniu, a także kto jest ewentualnie zwolniony z postu.

Czy można jeść mięso w Wielki Piątek?

Wielki Piątek jest dniem postu ścisłego, czyli ilościowego i jakościowego. Warto w tym kontekście wyjaśnić dwa terminy jakimi posługuje się Kościół - post i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Postem lub postem ścisłym nazywamy wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych oraz ograniczenie się do trzech posiłków, w tym tylko jednego do syta. Do tej praktyki zobowiązane są osoby od 18. roku życia do rozpoczęcia 60. roku życia wyłącznie w Środę Popielcową i w Wielki Piątek. 

Z kolei wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, nazywana także postem jakościowym obowiązuje w Środę Popielcową oraz wszystkie piątki całego roku z wyjątkiem określonych świąt. Dotyczy wszystkich, którzy ukończyli 14. rok życia. Natomiast lekarstwa i napoje – takie jak np. kawa, herbata, woda czy mleko nie łamią postu ścisłego. Można z nich korzystać wiele razy w ciągu dnia. 

W Wielki Piątek obowiązuje post jakościowy i ilościowy, czyli post ścisły. Co to dokładnie oznacza?

• w Wielki Piątek katolicy nie mogą jeść mięsa – bezwzględnie muszą powstrzymać się od spożywania pokarmów mięsnych (w tym sosów, zup na mięsie itd.)
• w Wielki Piątek należy wstrzymać się od najadania się do syta
• w Wielki Piątek nie należy spożywać alkoholu ani jeść słodyczy

Jeśli Wielki Piątek jest dniem pełnym smutku, to jednocześnie jest najwłaściwszym dniem dla obudzenia na nowo naszej wiary, dla umocnienia naszej nadziei i odwagi niesienia przez każdego swego krzyża z pokorą, ufnością i zdaniem się na Boga, mając przy tym pewność wsparcia przez Niego i Jego zwycięstwa. Liturgia w tym dniu śpiewa: O Crux, ave, spes unica – Witaj, Krzyżu, nadziejo jedyna! - wspominał ś.p. Benedykt XVI.

Przepisy dotyczące postu w Wielki Piątek zostały ustalone w przepisach Prawa Kanonicznego.

Wstrzemięźliwość od spożywania mięsa lub innych pokarmów, zgodnie z zarządzeniem Konferencji Episkopatu, należy zachowywać we wszystkie piątki całego roku, chyba że w danym dniu przypada jakaś uroczystość. Natomiast wstrzemięźliwość i post obowiązują w środę popielcową oraz w piątek Męki i Śmierci Pana naszego Jezusa Chrystusa - czytamy w 125 kanonie.

Obowiązek wstrzemięźliwości nie dotyczy osób chorych, a także tych które nie decydują o swoim pokarmie (pacjenci w szpitalu, osoby korzystające z punktów zbiorowego żywienia itp.).

Czytaj więcej: Można ich zobaczyć w każdy piątek Wielkiego Postu. Arcybractwo Męki Pańskiej przypomina o śmierci

Czy kobiety w ciąży muszą w Środę Popielcową i Wielki Piątek zachowywać post ścisły?

Zarówno Kodeks Prawa Kanonicznego jak i inne przepisy Episkopatu Polski nie wyjaśniają jednoznacznie kwestii dyspensy od postu ścisłego dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Zdania duchownych na ten temat bywają podzielone. Niektórzy tłumaczą, że ciąża to nie choroba, tylko stan błogosławiony, dlatego należy pościć, chyba że lekarz zaleci inaczej. Inni podkreślają, że z postu zwolnione są osoby poniżej 14. roku życia, a więc i nienarodzone dzieci, którym pożywienia dostarczają matki.

Bp Adam Bałabuch, członek Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, zaznaczył, że wszelkie kościelne przepisy nie mają na celu tego, by człowieka zniewolić, ale by mu służyć.

Na zdrowy rozsądek matka musi sama podjąć decyzję o przestrzeganiu postu ścisłego. Kiedy post wpływa negatywnie na samopoczucie kobiety można z niego zrezygnować. Zdrowie matki i dziecka jest najważniejsze - podkreślił bp Adam Bałabuch.

Zdaniem duchownego najlepiej w tej sprawie poradzić się lekarza, ale jeśli mimo braku specjalnych zaleceń ginekologa, poszcząca kobieta po prostu źle się czuje, z czystym sumieniem może normalnie spożywać posiłki.

Czytaj więcej: Wielka Sobota – do której godziny będą otwarte sklepy? Sprawdź, które supermarkety będą w tym czasie otwarte

Wielki Piątek - Co można zjeść?

Wielki Piątek należy zrezygnować z mięsa i alkoholu. Dotyczy to również gotowanych na nim zup lub potraw z dodatkiem mięsa np. sałatek. Zaleca się także wstrzymanie się od słodyczy oraz deserów. Co w takim razie można zjeść w ten dzień? Wbrew pozorom całkiem sporo smacznych dań.

Przykłady dań postnych na wielkopiątkowy obiad:

• Rybę po grecku.
• Zapiekankę ziemniaczaną z łososiem, ziołami i sosem śmietanowym.
• Penne z cukinią, sosem paprykowym, żółtym serem i cebulą
• Zupę z pieczonej dyni.
• Gołąbki z kaszą w czerwonej kapuście.

S. Weronika Sowulewska postrzega post jako pewną postawę życiową: dążenie do panowania nad sobą, po to, by być bardziej otwartym na wolę Bożą.

Umiejętność odmówienia sobie wszystkiego ze względu na Boga sprawia, że Bóg naprawdę staje na pierwszym miejscu w życiu człowieka, który w ten sposób może być prawdziwym narzędziem w Jego ręku - stwierdziła siostra Sowulewska.

Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, ani nawet aktualna forma postu ilościowego nie są raczej dla współczesnego człowieka zbyt dotkliwe. Radykalniejszych postów, realizowanych według tradycyjnych zwyczajów, można doświadczyć np. na różnych rekolekcjach.

Wielu duszpasterzy zachęca, by postnym praktykom towarzyszyła również wstrzemięźliwość lub ograniczenie współczesnych pożeraczy czasu, takich jak media społecznościowe, gry czy telewizja.