• Poniedziałek Wielkanocny to drugi dzień Świąt Zmartwychwstania Pańskiego, wiąże się z nim również tradycja Śmigusa-Dyngusa.
• Zwyczaj polewania nawiązuje do dawnych praktyk, łączących się z symbolicznym budzeniem przyrody do życia.
• W dawnej Polsce w drugi dzień Świąt Wielkiej Nocy wodą oblewano głównie młode dziewczyny.

Poniedziałek Wielkanocny to drugi dzień Świąt Zmartwychwstania Pańskiego, wiąże się z nim również tradycja Śmigusa-Dyngusa. Co ciekawe, Śmigus i Dyngus to dwa całkiem różne obyczaje, które praktykowane były jednego dnia. Dlatego właśnie z czasem ich nazwy się połączyły.

Skąd wziął się ten zwyczaj?

Dyngusem był datek, które dawały gospodynie mężczyznom, którzy chodzili po domach i składali życzenia wielkanocne oraz wygłaszali orędzia o męce Pańskiej. W zamian otrzymywali jaja czy wędliny. 

Śmigus z kolei to obyczaj polewania się wodą w Poniedziałek Wielkanocny, stąd wzięła się też nazwa “Lany Poniedziałek”. Zwyczaj ma prawdopodobnie korzenie pogańskie. Wiąże się z radością po odejściu zimy oraz z obrzędami mającymi zapewnić urodzaj i płodność. 

Chrześcijaństwo powiązało ten obrzęd z oczyszczającym symbolem wody. Dodało również tradycję, zgodnie z którą oblewanie wodą jest pamiątką rozpędzania tłumów, które gromadziły się w poniedziałek, rozmawiając o Zmartwychwstaniu Chrystusa.

Czytaj także: Wielkanocne zwyczaje ludowe – Od Wielkiego Czwartku

Oblewanie młodych dziewczyn

W dawnej Polsce w drugi dzień Świąt Wielkiej Nocy wodą oblewano głównie młode dziewczyny. Lany Poniedziałek był jedną z metod okazywania zainteresowania czy uczuć, ale mowa jest też o poprawianie urody. Oblana dziewczyna miała mieć m.in. piękniejszą cerę i włosy.

W Poniedziałek Wielkanocny gospodarze wychodzili na pola i kropili je wodą święconą. Wbijali również w grunt krzyżyki wykonane z palm poświęconych w Niedzielę Palmową. Miało to zapewnić obfite plony.