• Zmiana czasu na letni w 2023 roku nastąpi już w najbliższych dniach. Niestety dla miłośników snu mamy złe informacje.
• Od wielu lat Komisja Europejska próbuje wymusić na krajach członkowskich wdrożenie w tej kwestii własnych rozwiązań.
• Naukowcy głowią się nad rozwiązaniem zmiany czasu oraz badają jej wpływ na organizm człowieka, a także na gospodarkę i środowisko.

Zmiana czasu na letni funkcjonuje od wielu lat na całym świecie również w naszym kraju. W 2023 roku przestawienie zegara przypada na ostatni weekend marca, czy zmiana czasu nastąpi z soboty 25 marca na niedzielę 26 marca. Inaczej jak w przypadku zmiany czasu z letniego na zimowy, zegarki będziemy przestawiać godzinę do przodu, z godziny 2:00 do 3:00. Niestety wiąże się to z kwestią krótszego snu co może nie spodobać się miłośnikom spędzania w łóżku większej ilości czasu.

Zmiana czasu na letni zawsze wypada w ostatni weekend marca. Jest to zatem data ruchoma, dlatego też należy wcześniej sprawdzić, kiedy dokładnie wypada, by uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.

W nowoczesnych sprzętach takich jak smartfony, laptopy czy niektóre elektryczne urządzenia, np. kuchenki, mikrofalówki czas zmienia się automatycznie. Nie trzeba zatem niczego ustawiać samodzielnie. Inaczej oczywiście sprawa ma się w przypadku zwykłych zegarków czy sprzętów starszego typu. Należy przestawić je ręcznie.

Czytaj więcej: Klarenbach wytknął błąd posłowi obozu rządzącego. Nie wróci już do TVP INFO

Likwidacja zmiany czasu w UE

Od wielu lat zmiana czasu budzi w społeczeństwie liczne kontrowersje. Część osób popiera jej dalsze utrzymanie, druga część domaga się jej likwidacji. Dlatego od 2018 roku Unia Europejska próbuje doprowadzić do ujednolicenia czasu na terenie Europy.

Prace nad projektem przerwała epidemia COVID-19. W 2021 r. Komisja Europejska zaleciła jednak państwom członkowskim kontynuowanie obecnych regulacji dotyczących zmiany czasu do 2026 r. Co więcej, nie ma na ten moment prowadzonych szerszych prac czy rozmów w kontekście zmiany czasu. Oznacza to, że jeszcze trochę trzeba będzie regularnie przestawiać zegarki.

Choć regularnie dwa razy w roku wszystkie zegarki zostają przestawione, to nadal wiele osób ma problemy, by przyzwyczaić się do zmiany czasu. Zwykle prościej jest przywyknąć do czasu zimowego, kiedy można spać godzinę dłużej. Niestety, czas letni bywa znacznie bardziej problematyczny.

Zmiana czasu rozregulowuje zegar biologiczny. W efekcie nawet ta jedna godzina różnicy może wpłynąć na to, że organizm będzie mieć mniej energii. Osoby bardziej wyczulone na taką zmianą mogą czuć się niewyspane, rozdrażnione czy mieć problemy z koncentracją.

Wpływ zmiany czasu na gospodarkę i środowisko

Jak pokazują badania naukowców dotyczących wpływu zmiany czasu na nasze zdrowie, samopoczucie, gospodarkę i środowisko jest znaczący. Badania na temat zużycia energii elektrycznej w stanie Indiana w Stanach Zjednoczonych wykazały, że po wprowadzeniu czasu letniego, mieszkańcy skarżyli się na wzrost rachunków za prąd. Natomiast badania z Kaliforni pokazały, że zmiana czasu w tym stanie nie wpłynie znacząco na zużycie energii elektrycznej.

Japończycy wyliczyli, że stosowanie czasu letniego może zmniejszyć emisję dwutlenku węgla o 400 tys. ton i pomóc zaoszczędzić do 930 mln litrów paliwa. Ponadto przyczynia się do spadku liczby ulicznych kradzieży o 10 proc.

Czytaj więcej: Polacy stawiają na rozrywkę. Epidemia zmieniła nastawienie społeczeństwa

Historia zmiany czasu i skąd się wzięła?

Ustalenia dotyczące czasu letniego zostały wprowadzone przez państwa europejskie w ubiegłym wieku. Celem było oszczędzanie energii, w szczególności w czasie wojny i podczas kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku. Od 1980 roku stopniowo przyjmowano przepisy znoszące rozbieżne harmonogramy krajowych zmian czasu.

Wprowadzenie czasu letniego, tj. przesuwanie wskazówek zegarów o godzinę do przodu w okresie wiosenno-letnim, jako pierwszy proponował podobno Benjamin Franklin w XVIII wieku. Miało to pomóc lepiej dopasować czas aktywności człowieka do godzin, w których jest najwięcej światła słonecznego i przynieść oszczędności. Dlatego też czas letni określa się w języku angielskim, jako czas oszczędzający światło dzienne.

Pionierami we wprowadzeniu czasu letniego byli Niemcy. W czasie I wojny światowej, 30 kwietnia 1916, w Rzeszy i sojuszniczych Austro-Węgrzech oraz na okupowanych terenach Polski i Bałkanów, czas przesunięto o godzinę do przodu. Dzień 1 maja rozpoczął się 30 kwietnia o godzinie dwudziestej trzeciej, a 30 września zakończył się o godzinie 1 w nocy. W 1917 roku zmiana nastąpiła w nocy z 15 na 16 kwietnia (z niedzieli na poniedziałek); wskazówki przesuwano jednak z godziny drugiej na trzecią i czas letni obowiązywał do nocy z 16 na 17 września. Podobnie było w 1918 roku.

W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w okresie międzywojennym, następnie w latach 1946-1949, 1957-1964, a od 1977 r. stosuje się ją nieprzerwanie.