• Zobacz także: Premier Donald Tusk odwiedził Kijów. Spotkał się z Prezydentem Ukrainy. Zełenski zabrał głos na temat polsko-ukraińskiego sojuszu

Rys historyczny

Jednak nic nie trwa wiecznie. Od lat 60. XX wieku, w Teksasie, podobnie jak w całych Stanach Zjednoczonych, liczne ruchy na rzecz praw obywatelskich czy antywojenne zapowiadały zmiany. Tutaj warto szukać transformacji światopoglądowej i politycznej elektoratu, który z natury był konserwatywny.

W Ameryce nastąpiła ewolucja postaw politycznych. Partia Demokratyczna była wówczas kojarzona głównie z południowymi stanami, często niosąc konserwatywne (a niekiedy nawet zdecydowanie radykalne) postulaty w swojej agendzie. Z kolei Partia Republikańska była znana z postaw emancypacyjnych. Jednak właśnie w omawianym okresie czasu zaszła implementacja tzw. "southern strategy" – drastycznej zmiany narracji politycznej Partii Republikańskiej, która w celu zdobycia poparcia Południa rozpoczęła radykalizację swojego przekazu politycznego. Strategia ta wykorzystywała nastroje antyintegracyjne, opozycję do ruchu na rzecz praw obywatelskich oraz inne kwestie społeczne, aby przyciągnąć białych konserwatystów z Południa do Partii Republikańskiej. Nastąpiło typowe przetasowanie w bazach politycznych obu partii.

Republikanie zdobywali coraz większą liczbę stanowisk na poziomie stanowym, a przede wszystkim na szczeblu federalnym. Zmiany zapowiadało poparcie dla Richarda Nixona w 1972 roku, a następnie od prezydentury Ronalda Reagana Teksas na stałe zapisał się w historii współczesnej polityki jako "stan czerwony" – czyli Republikański.

To lata 80. i 90. umocniły Partię Republikańską w Teksasie, co trwale odmieniło krajobraz polityczny tego stanu. Współcześnie nadal uważa się go za bastion Republikanów, jednak postępujące procesy demograficzne i wzrastająca różnorodność polityczna w Teksasie coraz bardziej przyczyniają się do dywersyfikacji elektoratu.

Czynniki zewnętrzne

Jednym z powodów takiego stanu rzeczy może być rosnąca migracja, głównie poprzez napływ społeczności latynoskich, które mogą wpływać na zmieniający się krajobraz polityczny Teksasu. Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad populacja stanu znacząco wzrosła, głównie za sprawą kilku milionów Latynosów. Według danych Biura Spisu Ludności Stanów Zjednoczonych w latach 2000-2020 populacja stanu wzrosła niemal o 10 milionów mieszkańców. W tym czasie populacja obywateli reprezentujących mniejszość latynoską wzrosła prawie o 8%, podczas gdy reprezentacja nielatynoskich białych obywateli spadła o 12%. W Teksasie rośnie również populacja Azjatów, a liczba czarnoskórych obywateli pozostaje na stabilnym poziomie.

Osiadlający się na stałe w Teksasie migranci z powodów społeczno-ekonomicznych w sporej większości reprezentują tendencję do wybierania polityków, którzy promują mocne postulaty dotyczące polityki społecznej i równościowej. Chodzi o Partię Demokratyczną, która w swoim programie podkreśla kwestie imigracyjne, państwową opiekę zdrowotną i edukację. Z tego powodu można zaobserwować coraz więcej ośrodków, które z koloru czerwonego, przechodzą na mapie Teksasu w kolor niebieski.

W Teksasie można zauważyć miejsca, gdzie poparcie dla Partii Demokratycznej jest nieco silniejsze, a elektorat wykazuje tendencje bardziej liberalne. Te obszary często charakteryzują się różnorodnością demograficzną, zwłaszcza w obszarach miejskich i ich okolicach. Przykładem są duże ośrodki, takie jak stolica stanu, Austin – miasto znane ze znaczących tendencji liberalnych. W ostatnich latach można również zaobserwować podobne procesy w miastach takich jak Houston czy San Antonio.

Kolejnym obszarem, który coraz bardziej przybiera barwy Partii Demokratycznej, jest południowa część stanu. Są to hrabstwa często bezpośrednio graniczące z Meksykiem, takie jak na przykład El Paso. To miejsca etnicznie zróżnicowane, często coraz bardziej zasiedlane przez migrantów przedostających się przez granicę amerykańsko-meksykańską z państw latynoskich (tzw. Northern Triangle of Central America). Z każdymi wyborami podobna tendencja coraz mocniej odnotowywana jest także w obszarach wybrzeża Zatoki Meksykańskiej, w miastach takich jak Brownsville czy Corpus Christi.

Czynniki wewnętrzne

Przyczyną zmian postaw politycznych teksańskiego elektoratu nie są wyłącznie migranci. Kolejnym wartym zaobserwowania zjawiskiem, coraz mocniej zauważalnym w dużych miastach, jest rosnąca liczba młodych, często wykształconych mieszkańców, którzy reprezentują światopogląd liberalny lub wręcz lewicowy. Dane zebrane w czasie exit poll 2020 przez telewizję Fox News w Teksasie jednoznacznie wskazują, że młodzi wyborcy tego stanu znacząco popierają kandydatów Demokratów. Postawom demokratycznym sprzyja również rosnąca aktywność społeczna i mobilizacja młodych wyborców.

Kolejnym czynnikiem mogącym potencjalnie wpłynąć na liberalizację nastrojów politycznych mieszkańców Teksasu są migracje wewnętrzne w Stanach Zjednoczonych. Na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować migrację mieszkańców stanów Demokratycznych do Teksasu. Tak właśnie jest m.in. w przypadku napływu ludności z Kalifornii, która uznawana jest za stan w przeważającej większości popierający Partię Demokratyczną. Dane Biura Spisu Ludności wskazują, że w 2022 r. Teksas przyjął 494 077 migrantów z całego kraju, w tym ponad 102 000 z Kalifornii. W 2021 roku do Teksasu napłynęło 447 363 migrantów wewnętrznych, w tym 107 546 z Kalifornii. Powodami takich decyzji są przede wszystkim czynniki ekonomiczne, takie jak niższe opodatkowanie oraz ceny nieruchomości. Może to prowadzić do potencjalnego wzrostu zróżnicowania politycznego w Teksasie, jednak efekty tego rodzaju zmian demograficznych będą widoczne dopiero w przyszłości.

Pewne jest, że Partia Demokratyczna ma w Teksasie polityków, którzy już udowodnili, że pomimo konserwatywnego profilu przeciętnego wyborcy, potrafią zdobywać swoje miejsce na stanowej mapie politycznej. Są to m.in. były kongresman z El Paso, Beto O’Rourke, były sekretarz ds. Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast w administracji Baracka Obamy, Julian Castro, czy od lat utrzymująca swoją pozycję w amerykańskim Kongresie Sheila Jackson Lee. Obecnie jednak prym wiodą Republikanie, którzy reprezentują stan m.in. w amerykańskim Senacie.

Podsumowanie

Warto pamiętać, że w Teksasie panuje ogromne zróżnicowanie w elektoracie politycznym, a konserwatywna baza wyborców nadal przeważa. Dodatkowo, nie wszyscy migranci z państw Ameryki Centralnej mają identyczne poglądy polityczne, a wpływ migracji na polityczny krajobraz stanu jest złożony i zależy od wielu czynników, takich jak indywidualne doświadczenia, edukacja, przekonania kulturowe i inne czynniki społeczne.

Złożoność zjawisk na poziomie społeczno-politycznym w Texasie sprawia, że niezwykle trudno jednoznacznie określić, czy stan ten ma szanse w przyszłości przybrać niebieski kolor. Czynniki takie jak migracja zewnętrzna i wewnętrzna, wykształcenie obywateli, ale również aktualna sytuacja polityczna i geopolityczna państwa mogą w różnoraki sposób kształtować wzór głosowania politycznego elektoratu tego stanu.

Teksas w ostatnich dekadach faktycznie był stanem, który popierał kandydatów Partii Republikańskiej w wyborach prezydenckich. Jednak w ostatnich latach można odnotować pewną elastyczność w preferencjach politycznych. W 2020 roku, mimo zwycięstwa Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w Teksasie, różnica w poparciu między nim a Joe Bidenem była mniejsza niż w 2016 roku.

W wyborach prezydenckich 2024 należy się spodziewać utrzymania konserwatywnego, „czerwonego” trendu. Niemniej jednak, kto wie, czy za kilka następnych dekad, przy utrzymaniu obecnych warunków społeczno-demograficznych, nie dojdzie do kolejnej zmiany, a elektorat Teksasu ponownie wróci do Partii Demokratycznej.