• Ludzkość od początku pragnęła znaleźć się bliżej gwiazd o czym świadczą starożytni badacze, czy astronomowie z bliższych nam wieków.
• Podróże w przestrzeń kosmiczną stały się możliwe dzięki wynalezieniu rakiet zdolnych wynosić człowieka.
• Rozwój kosmiczny przyspieszyły zdecydowanie wahadłowce kosmiczne, dzięki którym zbudowano m.in Międzynarodową Stację Kosmiczną.

Na pokładzie wahadłowca Columbia było dwóch amerykańskich astronautów – dowódca John W. Young i pilot Robert L. Crippen. Start odbył się dokładnie 20 lat po pierwszym locie Jurija Gagarina w kosmos. Prom opuścił wieżę startową w ciągu zaledwie sześciu sekund. Osiem i pół minuty po starcie statek był już na wysokości 118 km n.p.m. Zgodnie z planem, na tej wysokości zostały wyłączone główne silniki. Choć Columbia znajdowała się już w przestrzeni kosmicznej, nie osiągnęła jeszcze swojej docelowej pozycji na orbicie.

Podczas misji STS-1 kosmonauci przeprowadzili dwudniowy lot testowy na niskiej orbicie okołoziemskiej. W ten sposób stali się pierwszymi ludźmi, którzy lecieli statkiem kosmicznym wielokrotnego użytku i pierwszymi astronautami, którzy wznieśli się w kosmos z pomocą rakiet na paliwo stałe.

42 years ago #Today, the Shuttle era began with the launch of Columbia STS-1: the only time a first launch was crewed

[video: https://t.co/CL2L56ADuO]pic.twitter.com/U0JKsXCeow — Massimo (@Rainmaker1973) April 12, 2023

Jednym z pierwszych zadań kosmonautów było sprawdzenie czy zamontowane chłodnice w drzwiach ładowni promu mogą regulować temperaturę statku. Podczas kontroli kapsuł OMS, kosmonauci zauważyli brak niektórych żaroodpornych płytek systemu ochrony termicznej. Po zgłoszeniu tej kwestii do Centrum Kontroli Misji, inżynierowie doszli do wniosku, że uszkodzenie płytek nie stanowiło zagrożenia dla powodzenia misji.

Drugiego dnia, astronauci otrzymali telefon od wiceprezydenta George’a Busha z Białego Domu, który życzył załodze powodzenia w dalszej części misji. Następnie kosmonauci ćwiczyli zakładanie skafandrów ciśnieniowych, aby sprawdzić, jak zachowują się w stanie nieważkości. Przetestowali także ponowne wejście na pokład oraz zamknięcie i otworzenie drzwi ładowni w ramach przygotowań do powrotu na Ziemię kolejnego dnia.

Young i Crippen z powodzeniem zrealizowali wszystkie zaplanowane cele. Misja STS-1 zakończyła się po 54 godzinach. W tym czasie wahadłowiec okrążył Ziemię 36 razy. 14 kwietnia 1981 roku, Young i Crippen bezpiecznie wylądowali w bazie sił powietrznych Edwards w Kalifornii.

Czytaj więcej: Teleskop Webba zrobił zdjęcie Uranowi. Zobacz spektakularny widok oddalony od Ziemi o miliardy kilometrów

Tragiczny koniec promu Columbia

Pierwszy prom kosmiczny spotkał tragiczny koniec. Po 22 latach od pierwszego lotu, Columbia uległa całkowitemu zniszczeniu 1 lutego 2003 roku, podczas powrotu z misji. Do katastrofy doszło zaledwie kilka minut przed planowanym lądowaniem w Centrum Kosmicznym im. Kennedy’ego na Florydzie. Przyczyną było prawdopodobnie oderwanie kawałka piankowej izolacji od zbiornika paliwa, który uszkodził krawędź lewego skrzydła wahadłowca. Katastrofa Columbii była drugą tragedią w historii programu wahadłowców. W 1986 roku prom kosmiczny Challenger eksplodował wkrótce po wystartowaniu. W obu katastrofach zginęło łącznie 14 astronautów.

Z powodu katastrofy Columbii program lotów wahadłowców został zawieszony do 26 lipca 2005 roku. Wtedy w kosmos poleciał prom kosmiczny Discovery podczas 114. misji programu. 8 lipca 2011 roku odbył się ostatni lot wahadłowca. Prom kosmiczny Atlantis wylądował 21 lipca 2011 roku kończąc ostatnią, 135 misję. Tym samym zamknął program załogowych lotów realizowanych za pomocą wahadłowców, rozpoczęty 40 lat temu startem Columbii.