106 lat temu powstała armia Hallera – podporządkowana Dmowskiemu Armia Polska we Francji
By podtrzymywać fałszywy i szkodliwy mit Piłsudskiego, armia Hallera, mająca rzeczywisty wpływ na odzyskanie przez Polskę niepodległości (odmiennie od legionów Piłsudskiego) jest skazana na zapomnienie. Nie można się na takie sanacyjne kreowanie fałszywej historii zgodzić.
106 lat temu 4 czerwca 1917 roku, w czasie I wojny światowej, prezydent walczącej z Niemcami Francji Raymond Poincare wydał dekret o utworzeniu Armii Polskiej w republice francuskiej. Armia od kolorów mundurów była zwana Błękitną lub od nazwiska dowódcy Armią Hallera (Haller dowodził od października 1918). Inicjatorem jej powstania był Roman Dmowski stojącego na czele Komitetu Narodowego Polskiego (w skład którego wchodził też Ignacy Paderewski). Składała się ona z polskich ochotników z USA, Kanady, Bazyli i Francji.
Roman Dmowski doprowadził do powstania Armii Polskiej we Francji, by wymusić na zachodzie uznanie za jeden z celów wojny z Niemcami powstanie niepodległego i suwerennego państwa polskiego. Pierwsze jednostki polskie we Francji powstawały już w 1914 - Bajończycy od miasta Bayonne, Ruelczycy od miasta Rueil. Bajończycy walczyli w szeregach pierwszej Dywizji Marokańskiej, a Ruelczycy w ramach Legii Cudzoziemskiej. Do 1917 roku barierą w tworzeniu armii polskiej na zachodzie było negatywne stanowisko Rosji carskiej, która odmawiała Polakom prawa do niepodległości – dopiero upadek caratu i wycofanie się Rosji z wojny umożliwił powstanie armii polskiej na zachodzie.
Komitet Narodowy Polski (podlegający Romanowi Dmowskiemu), który był traktowany jako rząd polski przez zachód, sprawował polityczne zwierzchnictwo nad zorganizowaną armią i mógł wyznaczyć naczelnego dowódcę armii, którym został (po roku dowodzenia przez Francuza) przybyły z Rosji generał Haller. Armia Polska we Francji podlegała dowództwu francuskiemu i była szkolona i wyposażona przez władze francuskie. Do Armii Polskiej we Francji werbowano w republice francuskiej, Stanach Zjednoczonych, Brazylii i wśród jeńców z armii austriackiej i niemieckiej, do których to Polacy byli przymusowo wcielani przez zaborców.
W 1919 roku 70.000 doskonale wyszkolonych i wyekwipowany żołnierzy (jednostek piechoty, artylerii, kawalerii, służb inżynieryjnych, łączności, kolejowych, oraz liczący 120 czołgów Renault M-117 pułk czołgów i siedem eskadr lotniczych liczących 98 samolotów) armii Hallera wróciło do Polski i weszło w skład Wojska Polskiego. W skład armii Hallera wchodziły też prócz wojsk na zachodzie też dwie dywizje polskie działające w Rosji - 4. Dywizja gen. Lucjana Żeligowskiego i 5. Dywizja Syberyjska mjr. Waleriana Czumy. O sile armii Hallera niech świadczy to, że dzięki artylerii i czołom Armia Polska we Francji była czwartą armią na świecie. Broń Armia Hallera zyskiwała po zdemobilizowanych oddziałowych francuskich.
Po przybyciu do Polski oddziały armii Hallera stały się podstawą siły militarnej nowo powstałego Wojska Polskiego i zapewniły Polsce zwycięstwo w walce z Rosjanami w 1919 roku. Po przybyciu do Polski hallerczycy walczyli nie tylko z Rosjanami, ale i z Ukraińcami.
